چرا تامین بودجه هدفمندی یارانه ها ممکن نیست؟
تاریخ انتشار: ۴ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۲۸۶۹۶
برنامه دولت برای تامین منابع بودجه یارانه ها نقص هایی دارد که در هر صورت با کسری مواجه می شود.
تبصره 14 بودجه درباره هدفمندی یارانه ها است، به بیان ساده تر این قسمت از بودجه می گوید که به چه بخش هایی و به چه اندازه باید یارانه پرداخت شود و همچنین گفته می شود منابع تأمین این یارانه ها از کجا خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
کل رقم تبصره 14 لایحه بودجه سال جاری نزدیک به 660 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. گروه ها و بخش های هدفی که قرار است به آنها یارانه تعلق بگیرد عبارتند از؛ دارو، یارانه نقدی و معیشتی، خانوار تحت پوشش کمیته امداد و سازمان های بهزیستی، یارانه نان و... که به صورت مستقیم و غیرمستقیم تعریف می شود.
بودجه تامین یارانه ها
منابع تأمین این یارانه ها از طریق فروش فرآورده ها نفتی، فروش گاز طبیعی و منابع حاصل از اصلاح نرخ گاز خوراکی پتروشیمی ها است. نکته اینجاست که 44 درصد از منابع تامین یارانه ها توسط صادرات فرآورده های نفتی است، همچنین 40 درصد از یارانه ها نیز از طریق درآمد حاصل از فروش داخلی گاز به صنایع تأمین می شود که نحوه محاسبه آن بر اساس نرخ ارز است. به بیان دیگر 84 درصد از منابعی که بناست یارانه های سال 1402 را تامین کند، وابسته به نرخ ارز است.
بررسی های مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد چنانچه نرخ ارز در نیما 28 هزار و 500 تومان تثبیت شود، 22 درصد از منابع درآمدی هدفمندی یارانه ها کسری خواهد داشت. به بیان دیگر در صورت تثبیت نرخ ارز نیما در عدد فعلی، 148 هزار میلیارد تومان از 660 هزار میلیارد تومانی که بناست در سال جاری یارانه داده شود، محقق نخواهد شد.
بر اساس محاسبات صورت گرفته چنانچه نرخ ارز 28 هزار تومانی به نرخ ارز مرکز مبادله برسد، این کسری به 70 هزار میلیارد تومان خواهد رسید.
در لایحه بودجه 1402 آمده که گاز خوراک پتروشیمی ها با نرخ 7 هزار تومان برای هر متر مربع تامین شود. چنانچه نرخ تسعیر(تبدیل) ارز در همین 28500 تومان اعلامی توسط بانک مرکزی باشد، با توجه به فرمول محاسبه ای که وزارت نفت دارد، قیمت گازی که به پتروشیمی ها داده می شود کمتر از 7 هزار تومان خواهد بود. همچنین برآورد ها این است که قیمت هاب گازهای منطقه ای در سال جاری نزولی است. به بیان ساده تر پیشبینی ها این است که قیمت گازی که به دست پتروشیمی ها می رسد به مراتب کمتر از 7 هزار تومانی است که در بودجه در نظر گرفته شده. محاسبات نشان می دهد هر یک هزار تومانی که قیمت گاز خوراک پتروشیمی ها پایین تر از 7 هزار تومان باشد، با 37 هزار میلیارد تومان کسری در تامین یارانه ها مواجه خواهیم بود.
بودجهای پنهان در دل بودجه کل
کل منابع عمومی بودجه کشور که دخل و خرج جاری دولت را نشان می دهد در لایحه بودجه 1402 بالغ بر یک هزار و 984 هزار میلیارد تومان بودجه است. با وجود اینکه تبصره 14 بودجه یا همان منابع یارانه ها حدود یک سوم منابع بودجه عمومی است، اما ذیل بودجه عمومی قرار ندارد. به بیان دیگر این هزینه ها بر گردن دولت است اما در جدول درآمد و هزینه های جاری آورده نمی شود.
کل بودجه به طور کلی از دو بخش تشکیل می شود، بودجه عمومی و بودجه شرکت های دولتی. اما با آغاز هدفمندی یارانه ها در کشور یک تبصره به بودجه اضافه شد که تقریبا اهمیت یک بودجه جداگانه را دارد. این تبصره همین تبصره 14 و هدفمندی یارانه ها است. با وجود اینکه منابع هدفمندی یارانه ها ذیل بودجه شرکت های دولتی (شرکت نفت) قرار دارد، اما به دلیل اهمیت فراوان تبصره 14 میتوان عنوان بودجه سوم را برای آن استفاده کرد.
مشکل بودجه سوم کجاست؟
منابع عمومی بودجه دارای یک سمت منابع و یک سمت هزینه ها است، به بیان دیگر برای هزینه های جاری دولت درآمد هایی از طریق مختلف تعریف شده است. چنانچه درآمد هایی که پیش بینی شده محقق نشود، دولت می تواند با عدم تخصیص مشکل را تا حدی بر طرف کند. به عنوان مثال فرض کنید بودجه یک طرح یا موضوعی 100 میلیارد است، چنانچه قسمتی از درآمد های پیش بینی شده محقق نشود دولت می توان کمتر از 100 میلیارد تومان به ان طرح تخصیص دهد.
اما چون تبصره 14 ذیل بودجه عمومی یا جاری نیست، عدم و کاهش تخصیص در مورد یارانه ها ممکن نیست. به بیان دیگر دولت موظف است در هر حالتی یارانه ها را تأمین کند، حتی چنانچه منابع درآمدی آن هم محقق نشود بایستی یارانه های پرداخت شود. تنها در صورت اجازه مجلس دولت می تواند در تبصره 14 تغییر ایجاد کند.
همانگونه که مشاهده شد با فرض اینکه درآمد های دولت کاملا هم محقق شود، باز هم در یارانه ها نزدیک به 150 هزار میلیارد تومان کسری خواهیم داشت. حتی با فرض اینکه نرخ ارز نیما افزایش یابد و به نرخ ارز بازار مبادله هم برسد باز هم مشکل کسری هدفمندی یارانه ها حل نخواهد شد.
ظاهرا دولت منابع و مصارف تبصره 14 بودجه یا همان هدفمندی یارانه ها طوری تنظیم کرده که در هر حالتی هم کسری خواهد داشت.بنابراین این کسری دولت را به سمت اعمالی خواهد برد که برای اقتصاد کشور مشکل زا خواهد بود.
برای مثال چنانچه دولت برای حل این کسری به سراغ استقراض از نظام بانکی و بانک مرکزی برود، با افزایش متغیر های پولی نتیجه ای به جز تورم برای کشور به ارمغان نخواهد داشت.
منبع: اقتصادنیوز
برچسب ها: هدفمندی یارانهها ، بودجه ، کسری بودجه هدفمندی یارانهها ، تورممنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: هدفمندی یارانه ها بودجه کسری بودجه هدفمندی یارانه ها تورم هزار میلیارد تومان هدفمندی یارانه ها پتروشیمی ها بودجه عمومی هزار تومان هزینه ها نرخ ارز تبصره 14
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۲۸۶۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
زمان و مبلغ پرداخت مستمری مددجویان بهزیستی توسط سازمان هدفمندی یارانهها
علیرضا انجلاسی گفت: براساس جزء ۲ بند الف تبصره ۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور مبنی بر پرداخت مستقیم به ذی نفع نهایی مقرر شده از فروردینمستمری مددجویان تحت پوشش از طریق سازمان هدفمندی یارانهها به صورت مستقیم به حساب مددجویان واریز شود.
وی با بیان اینکه پیش از این مستمری مددجویان توسط سازمان بهزیستی پرداخت میشد، درباره مستمری مددجویان گفت: مستمری امسال مددجویان سازمان بهزیستی نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد افزایش داشته است.
معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: با افزایش ۳۰ درصدی مستمری خانوارهای یک نفره ماهیانه (۹۹۳۷۲۰)، ۲ نفره (۱۴۱۹۶۰۰)، ۳ نفره (۱۹۷۸۴۴۰)، چهار نفره (۲۵۵۵۲۸۰) و خانواده پنج نفره و بالاتر (۳۱۲۳۱۲۰) تومان دریافت خواهند کرد.
منبع: خبرگزاری ایلنا